Выдающиеся греческие поэты

Γιάννης Ρίτσος   Яннис Ритсос

 

Яннис Ритсос (1909-1990) - наиболее плодовитый поэт современной греческой литературы. Родился в семье разорившегося землевладельца. В годы второй мировой войны принимал участие в Сопротивлении, после войны подвергался преследованиям, прошел через концлагеря. Падение военной диктатуры в 1974г. принесло свободу и поэту, и его книгам.

В 1956 году Яннис Рицос получает первую Государственную Премию в области поэзии за поэму-монолог «Лунная соната», которую впоследствии переведут на 20 языков мира.
Яннис Рицос отмечен многими международными наградами. В 1970 году провозглашен членом Академии наук и литературы г. Майнц (Германия), в 1972 награжден Большой международной премией за поэзию Биеннале «Knokk-le-zout» (Бельгия), в 1975 – Международной премией имени Георгия Димитрова (Болгария) и Большой премией имени поэта-романтика Альфреда де Виньи (Франция). Его провозглашают почетным доктором Салоникского университета. В 1977-1978 г.г. поэт награжден Международной Ленинской премией «За укрепление мира между народами» (СССР) и провозглашен почетным членом Академии Малларме (Франция) и почетным доктором Бирмингемского университета (Англия). В 1979 году Рицосу вручена Международная премия Всемирного Совета Мира. В 1984 поэт провозглашен почетным доктором Лейпцигского университета, а в 1987 году - Афинского университета. В 1986 кандидатуру Рицоса выдвигают на получение Нобелевской премии. В 1987 году поэт награжден премией ООН и золотой медалью мэрии Афин.

http://greece.kiev.ua/page5212.html - биография

http://mify.org/poems/poems20/riccos.shtml - переводы на русский язык

Список произведений

H Σονάτα Του Σεληνόφωτος  Лунная соната

Ρωμιοσύνη   Ромиосини

 

Το κυκλάμινο

Μικρό πουλί τριανταφυλλί, δεμένο με κλωστίτσα,
με τα σγουρά φτεράκια του στον ήλιο πεταρίζει.
Κι αν το τηράξεις μια φορά, θα σου χαμογελάσει
κι αν το τηράξεις δυο και τρεις, θ' αρχίσεις το τραγούδι.

Цикламен

Веселый, розовый птенец на ниточке зеленой
раскрыл витые крылышки и устремился к солнцу.
Посмотришь на него хоть раз, тебе он улыбнется,
посмотришь дважды на него и запоешь с ним вместе.

Перевод Р. Дубровкина

 

 

Назим Хикмет - перевод Яниса Рицоса

Η πιο όμορφη θάλασσα

Θα γελάσεις απ' τα βάθη των χρυσών σου ματιών
Είμαστε μες στο δικό μας κόσμο

Η πιο όμορφη θάλασσα
είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει
Τα πιο όμορφα παιδιά δεν έχουν μεγαλώσει ακόμα
Τις πιο όμορφες μέρες μας
δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα
Κι αυτό που θέλω να σου πω
το πιο όμορφο απ' όλα,
δε στο 'χω πει ακόμα

Самое лучшее море

Улыбнешься из золотой глубины своих глаз
мы в нашем собственном мире

Самое лучшее море
то, по которое еще не пройдено
Самые лучшие дети не выросли еще
Самые лучшие наши дни
мы не прожили еще
И то, что я хочу тебе сказать
Самое лучшее из всего,
не сказано еще.

 

 

Στο παραθύρι στέκοσουν

Στίχοι: Γιάννης Ρίτσος
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης

Στο παραθύρι στεκόσουν
κι οι δυνατές σου οι πλάτες
φράζαν ακέρια την μπασιά
τη θάλασσα τις τράτες.

Κι ο ίσκιος σου σαν αρχάγγελος
πλημμύριζε το σπίτι
κι εκεί στ' αυτί σου σπίθιζε
η γαζία τ' αποσπερίτη.

Κι ήταν το παραθύρι μας
η θύρα όλου το κόσμου
κι έβγαζε στον παράδεισο
που τ' άστρα ανθίζαν φως μου.

Κι ως στεκόσουν και κοίταζες
το λιόγερμα ν' ανάβει
σαν τιμονιέρης φάνταζες
κι η κάμαρα καράβι.

Και μες στο χλιό και γαλανό
το απόβραδο έγια λέσα
μ' αρμένιζες στη σιγαλιά
του γαλαξία μέσα.

Και το καράβι βούλιαξε
κι έσπασε το τιμόνι
και στου πελάγου το βυθό
πλανιέμαι τώρα μόνη.

 

Βασίλεψες αστέρι μου

Στίχοι: Γιάννης Ρίτσος
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης

Βασίλεψες αστέρι μου,
βασίλεψε η πλάση.
Κι ο ήλιος, κουβάρι ολόμαυρο,
το φέγγος του έχει μάσει.

Κόσμος περνά και με σκουντά,
στρατός και με πατάει
κι εμέ το μάτι ουδέ γυρνά
ουδέ σε παρατάει.

Την άχνα απ' την ανάσα σου
νιώθω στο μάγουλό μου,
αχ, κι ένα φως, μεγάλο φως
στο βάθος πλέει του δρόμου.

Τα μάτια μου σκουπίζει τα
μια φωτεινή παλάμη.
Αχ κι η λαλιά σου, γιόκα μου
στο σπλάχνο μου έχει δράμει.

Και να που ανασηκώθηκα,
το πόδι στέκει ακόμα.
Φως ιλαρό λεβέντη μου
μ' ανέβασε απ' το χώμα.

Σημαίες τώρα σε ντύσανε,
παιδί μου εσύ κοιμήσου.
Κι εγώ τραβώ στ' αδέρφια σου
και παίρνω τη φωνή σου.

 

 

Τούτες τις μέρες

Γιάννης Ρίτσος & Χρήστος Λεοντής

Τούτες τις μέρες ο άνεμος μας κυνηγάει.
Γύρω σε κάθε βλέμμα το συρματόπλεγμα
γύρω στη καρδιά μας το συρματόπλεγμα
γύρω στην ελπίδα το συρματόπλεγμα. Πολύ κρύο εφέτος.

Πιο κοντά. Πιο κοντά. Μουσκεμένα χιλιόμετρα μαζεύονται γύρω τους.
Μέσα στις τσέπες τού παλιού πανωφοριού τους
έχουν μικρά τζάκια να ζεσταίνουν τα παιδιά.
Κάθονται στον πάγκο κι αχνίζουν απ' τη βροχή και την απόσταση.
Η ανάσα τους είναι ο καπνός ενός τραίνου που πάει μακριά,πολύ μακριά. Κουβεντιάζουν
και τότε η ξεβαμμένη πόρτα τής κάμαρας γίνεται σα μητέρα που σταυρώνει τα χέρια της και ακούει.

 

 

Και να, αδελφέ μου

Γιάννης Ρίτσος & Χρήστος Λεοντής

Και να, αδελφέ μου, που μάθαμε να κουβεντιάζουμε
ήσυχα ήσυχα κι απλά.
Καταλαβαινόμαστε τώρα δεν χρειάζονται περισσότερα.
Και αύριο λέω θα γίνουμε ακόμα πιο απλοί
θα βρούμε αυτά τα λόγια που παίρνουν το ίδιο βάρος
σε όλες τις καρδιές, σ' όλα τα χείλη
έτσι να λέμε πια τα σύκα : σύκα, και τη σκάφη : σκάφη,
έτσι που να χαμογελάνε οι άλλοι και να λένε: «τέτοια ποιήματα
σου φτιάχνουμε εκατό την ώρα». Αυτό θέλουμε και μεις.

Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε, αδελφέ μου, απ' τον κόσμο
εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο.

Список произведений

Βραβεία
Πρώτο Κρατικό Βραβείο ποίησης “Η Σονάτα του σεληνόφωτος” (1956)
Μέγα διεθνές βραβείο ποίησης (Βέλγιο, 1972)
Διεθνές βραβείο “Γκεόργκι Δημητρώφ” (Βουλγαρία, 1975)
Mέγα βραβείο ποίησης “Αλφρέ ντε Βινύ” (Γαλλία, 1975)
Διεθνές βραβείο “Αίτνα-Ταορμίνα” (Ιταλία, 1976)
“Βραβείο Ειρήνης του Λένιν” (ΕΣΣΔ, 1977)
Διεθνές βραβείο “Μποντέλο” (1978)
Ποιήματα
«Τρακτέρ », (1934)
«Πυραμίδες», (1935)
«Επιτάφιος», (1936)
«Το τραγούδι της αδελφής μου», (1937)
«Εαρινή συμφωνία», (1938)
«Το εμβατήριο του ωκεανού», (1940)
«Παλιά μαζούρκα σε ρυθμό βροχής», (1943)
«Δοκιμασία», (1943)
«Ο σύντροφός μας», (1945)
«Γειτονιές του κόσμου», (1949)
«Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο», (1952)
«Αγρύπνια», (1954)
«Πρωινό άστρο», (1955)
«Η σονάτα του σεληνόφωτος», (1956)
«Χρονικό», (1957)
«Πέτρινος χρόνος», (1957)
«Αποχαιρετισμός», (1957)
«Υδρία », (1957)
«Χειμερινή διαύγεια», (1957)
«Οι γειτονιές του κόσμου», (1957)
«Η αρχιτεκτονική των δέντρων», (1958)
«Οταν έρχεται ο ξένος», (1958)
«Ανυπόταχτη πολιτεία», (1958)
«Οι γερόντισσες κ’ η θάλασσα», (1959)
«Το παράθυρο», (1960)
«Η γέφυρα», (1960)
«Ο Μαύρος Αγιος», (1961)
«Το νεκρό σπίτι», (1962)
«Κάτω απ’ τον ίσκιο του βουνού», (1962)
«Το δέντρο της φυλακής και οι γυναίκες», (1963)
«12 ποιήματα για τον Καβάφη», (1963)
«Μαρτυρίες Α», (1963)
«Παιχνίδια τ’ουρανού και του νερού», (1964)
«Φιλοκτήτης», (1965)
«Ρωμιοσύνη», (1966)
«Ορέστης», (1966)
«Μαρτυρίες Β», (1966)
«Όστραβα», (1967)
«Πέτρες, Επαναλήψεις, Κιγκλίδωμα», (1972)
«Η Ελένη», (1972)
«Χειρονομίες», (1972)
«Τέταρτη διάσταση», (1972)
«Η επιστροφή της Ιφιγένειας», (1972)
«Ισμήνη», (1972)
«Χρυσόθεμις», (1972)
«Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας», (1973)
«Γκραγκάντα», (1973)
«Διάδρομος και σκάλα», (1973)
«Σεπτήρια και Δαφνηφόρια», (1973)
«Καπνισμένο τσουκάλι», (1974)
«Ο αφανισμός της Μήλος», (1974)
«Υμνος και θρήνος για την Κύπρο», (1974)
«Κωδωνοστάσιο», (1974)
«Χάρτινα », (1974)
«Ο τοίχος μέσα στον καθρέφτη», (1974)
«Η Κυρά των Αμπελιών», (1975)
«Η τελευταία προ Ανθρώπου Εκατονταετία», (1975)
«Τα επικαιρικά», (1975)
«Ημερολόγιο εξορίας», (1975)
«Μαντατοφόρες», (1975)
«Θυρωρείο», (1976)
«Το μακρινό», (1977)
«Το ρόπτρο
«Γραφή Τυφλού
«Τα ερωτικά
«Ανταποκρίσεις», (1987)
Συλλογές
«Ποιήματα – Α τόμος», (1961)
«Ποιήματα – Β τόμος», (1961)
«12 ποιήματα για τον Καβάφη», (1963)
«Μαρτυρίες – Σειρά 1η», (1963)
«Ποιήματα – Γ τόμος», (1964)
«Μαρτυρίες – Σειρά 2η», (1966)
«Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας», (1973)
«Ποιήματα – Δ τόμος», (1975)

[Επεξεργασία] Θεατρικά
«Μια γυναίκα πλάι στη θάλασσα », (1942)
«Πέρα απ’τον ίσκιο των κυπαρισσιών», (1947)
«Τα ραβδιά των τυφλών», (1959)
«Ο λόφος με το συντριβάνι»

[Επεξεργασία] Μεταφράσεις
«Α.Μπλόκ: Οι δώδεκα», (1957)
«Ανθολογία Ρουμανικής ποίησης», (1961)
«Αττίλα Γιόζεφ: Ποιήματα», (1963)
«Μαγιακόφσκι: Ποιήματα», (1964)
«Ντόρας Γκαμπέ: Εγώ, η μητέρα μου και ο κόσμος», (1965)
«Ιλία ‘Ερεμπουργκ: Το δέντρο», (1966)
«Ναζίμ Χικμέτ: Ποιήματα», (1966)
«Ανθολογία Τσέχων και Σλοβάκων ποιητών», (1966)
«Νικόλας Γκιλλιέν: Ο μεγάλος ζωολογικός κήπος», (1966)
«Ανθολογία Τσέχων και Σλοβάκων ποιητών», (1966)
«Α.Τολστόη : Η γκρινιάρα κατσίκα», (1976)
«Φ.Φαριάντ: Ονειρα με χαρταετούς και περιστέρια», (1988)
«Χο τσι Μινχ: Ημερολόγιο της φυλακής

[Επεξεργασία] Ταξιδιωτικά
«Εντυπώσεις απο τη Σοβιετική Ενωση», (1956)
«Ιταλικό τρίπτυχο», (1982)